Κυριακή, Αυγούστου 05, 2007

Τα «Ματωμένα Χώματα» της Διδώς Σωτηρίου

Πολύ πριν συνειδητοποιήσω την καταγωγή των προγόνων μου και συναισθανθώ πως έρχονταν από την αρχαία γη της Ιωνίας· πολύ πριν μάθω τις ιστορίες τους· πολύ πριν αντιληφθώ πόσα σήμαινε για την Ελλάδα η μικρασιατική καταστροφή, μια φράση ήτανε πάντοτε καρφωμένη στο μυαλό μου: «Καχρ ολσούν σεμπέπ ολανλάρ! Ανάθεμα στους αίτιους!»
Είναι η καταληκτική φράση από τα «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου. Ενός βιβλίου που έμελλε να με σημαδέψει χωρίς, στην αρχή, να έχω κατανοήσει ότι η τραγική έξοδος του μικρασιατικού ελληνισμού ήταν, για μένα, μια προσωπική εν τέλει ιστορία. Ετσι την αισθάνομαι μέχρι σήμερα, μαζί με όσους έλκουν την καταγωγή από τα ανατολικά παράλια του Αιγαίου- που σήμερα απομένουν στερημένα από την παρουσία των Ελλήνων. Τι κέρδισαν; Τι έχασαν; Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα το κρίνουν. Οσες φορές, όμως, βλέπω την γείτονα να είναι τόσο μα τόσο πίσω σε δημοκρατικούς θεσμούς και συνήθειες, μονολογώ: και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού, ανάμεσα σε τόσα άλλα, κι εμείς λείπαμε;
Δεν είναι άσκεφτα λόγια μιας απογόνου εκείνων, που τους θεωρεί μυθικούς. Είναι συμπεράσματα εκ του αποτελέσματος. Δεκαετίες μετά την πυρπόληση της Σμύρνης και την εθνοκάθαρση που (δυστυχώς για όλους) επιτεύχθηκε στις δύο χώρες, η πλειονότητα των στελεχών στα αριστερά κόμματα, αυτά που επαγγέλλονται την κοινωνική δικαιοσύνη, προέρχονταν απ’ τη Μικρά Ασία. Κάποια ήταν και από τον Πόντο- αυτό όμως είναι ένα άλλο κεφάλαιο, για το οποίο δεν είμαι έτοιμη να μιλήσω, καθώς δεν το έχω μελετήσει.
Οπως είναι φυσικό, έχω διαβάσει αμέτρητους τόμους για τα τρομερά εκείνα γεγονότα του Σεπτεμβρίου (Αυγούστου με το παλιό ημερολόγιο) του 1922. Από τα τελευταία, μάλιστα, είναι το βιβλίο του Μπρους Κλαρκ «Δυο φορές ξένος- οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία» (εκδόσεις Ποταμός) και το εξαιρετικό από κάθε άποψη βιβλίο του σερ Μάικλ Λιουέλιν Σμιθ «Το όραμα της Ιωνίας. Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία 1919- 1922» (Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τράπεζας). Το «Οραμα της Ιωνίας» δείχνει με πολλά και πειστικά ντοκουμέντα και με συμπεράσματα που προκύπτουν από ενδελεχή έρευνα ποιο ρόλο έπαιξαν οι μεγάλες δυνάμεις. Πώς φθάσαμε στην εύθραυστη σαν πορσελάνη Συνθήκη των Σεβρών και τι έγινε μετά. Πώς από το ξεκίνημά της αυτή η εκστρατεία είχε πήλινα πόδια. Το «Δυο φορές ξένος» δείχνει πώς επιτεύχθηκε η εθνοκάθαρση και πόσο καταστροφική υπήρξε. Θα επανέλθω όμως σε αυτά, εν καιρώ.

Προς το παρόν, θέλω να επιστρέψω στο βιβλίο που με σημάδεψε και που εμπεριέχει όλα τα βιβλία που έχω διαβάσει για το μικρασιατικό. Λέω για τα «Ματωμένα Χώματα» που κυκλοφορούν από τον «Κέδρο» εδώ και 45 χρόνια, πουλώντας σταθερά περίπου μια έκδοση τη χρονιά. Το μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου θα μοιραστεί, όπως είπε η υπουργός Παιδείας, στα παιδιά της ΣΤ΄ Δημοτικού ως συμπλήρωμα για το Βιβλίο της Ιστορίας, περί του οποίου τόσος λόγος έχει γίνει. Και ορθώς θα μοιραστεί, επειδή αποτελεί την επιτομή όλων όσων πρέπει να γνωρίζει κανείς.
Δεν είναι, βεβαίως, παρά ένα λογοτέχνημα. Δεν διεκδικεί δάφνες ιστορικού βιβλίου, επιστημονικού εγχειριδίου. Διεκδικεί τους επαίνους που δίκαια έχει: ενός βιβλίου συγκλονιστικού, το οποίο με τρόπους καθαρά λογοτεχνικούς, θέτει το δάχτυλο επί των τύπων των ήλων και συναρπάζει.
Τα «Ματωμένα χώματα» είναι ένα βιβλίο απολύτως έντιμο, αφού μιλά χωρίς φόβο και με πολύ πάθος για όσα έγιναν ανάμεσα στους δύο λαούς. Εξιστορεί, μέσα από την αφήγηση του Μανώλη Αξιώτη, του αγρότη νεαρού από τον Κιρκιντζέ, ενός χωριού κοντά στην Εφεσο, πώς άναψαν οι πρώτες σπίθες αντιπάθειας ανάμεσα στους Ελληνες και τους Τούρκους, πώς φούντωσαν οι πυρκαγιές, ποιοι τις συδαύλισαν έντεχνα (βασικά οι Γερμανοί) πώς έκαψαν τη Μικρά Ασία, τη φιλία και την αγάπη ανάμεσα στους δυο λαούς. Μιλά για όσα έκαναν οι μεν στους δε, αλλά και οι δε στους μεν. Με μια σπαρακτική απλότητα, που κάνει το μυθιστόρημα μεγαλειώδες:
«Νύχτα σκέπασε τη γη. Δεν ήτανε τούτος ο κόσμος πλασμένος από χέρι Θεού: Οχι, δεν ήτανε!» λέει η συγγραφέας σε μια από τις πιο δραματικές στιγμές. Δεν ήτανε. Γι’ αυτό και τόσο αίμα, τόσο δάκρυ, τόση φωτιά. Αλλά και η αγάπη για την πατρίδα που χάθηκε ανεπιστρεπτί, αμείωτη: «Τόσα φαρμάκια, τόση συφορά κι εμένα ο νους να γυρίσει θέλει πίσω στα παλιά! Να ‘ταν, λέει, ψέμα όλα όσα περάσαμε και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στους μπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, τις κάργες και τα πετροκοτσύφια, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες...
Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου τη γη όπου μας γέννησε, Σελάμ σοϊλέ. Ας μη μας κρατάει κάκια που την ποτίσαμε μ’ αίμα. Καχρ ολσούν σεμπέπ ολανλάρ! Ανάθεμα στους αίτιους!»



Ας μη μας ξεγελά η απλότητα. η Διδώ Σωτηρίου είχε στόφα μεγάλης συγγραφέως. Μ΄αυτό θέλω να πω ότι με κάθε άλλο παρά απλό τρόπο έγραψε. Σαν να δημιούργησε στο βιβλίο αυτό μια τεράστια ψιλοκεντημένη τοιχογραφία της εποχής και της περιοχής, με την κόκκινη κλωστή της Ιστορίας και της ιστορικής έρευνας να τη σημαδεύει από άκρη σε άκρη.
Τα «Ματωμένα Χώματα», που τα αγάπησα όταν ακόμη ήμουν στην εφηβεία μου, τα ξαναδιάβασα χθες θέλοντας να δω αν αντέχουν στον χρόνο. Με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα πως πράγματι, αντέχουν. Τίποτα δεν έχει ξεθωριάσει. Η Διδώ Σωτηρίου έπλασε με τέτοια μαστοριά τους χαρακτήρες, παρουσίασε τόσο ζωντανά τα γεγονότα, έδωσε τόσο ζωηρά την ατμόσφαιρα της εποχής, που άνετα ένας σημερινός νέος τα διαβάζει. Αυτός ήταν και ο μόνος φόβος μου, που το βιβλίο τον εξάλειψε. Ολα αυτά που γράφονται και λέγονται από τηλεοράσεις και ραδιόφωνα περί των δήθεν ωμών περιγραφών, τα ακούω βερεσέ. Πρόκειται για ελάχιστες περιγραφές, που δικαιολογούνται από το ίδιο το έργο, το οποίο και είναι το μόνο που νομιμοποιεί ή όχι τον συγγραφέα και τις προθέσεις του. Τα υπόλοιπα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις όσων φοβούνται τη δύναμη του βιβλίου και θέλουν να παραμείνουν στα εθνικιστικά τους στερεότυπα. Μονάχα αυτά δεν χρειάζεται η νέα γενιά. Αντιθέτως, χρειάζεται τα «Ματωμένα χώματα» όσο τίποτα.

Αφιερωμένο στην Κατερίνα- Κυκλάμινο του βουνού, που χωρίς την επιμονή της δεν θα το έγραφα.

35 σχόλια:

scalidi είπε...

Μπράβο, γι' αυτά που έγραψες. Κάποιος έπρεπε να τα γράψει επιτέλους.

Ελπίδα είπε...

Ε, μα Αγγελική μου, αν δεν μιλήσεις εσύ που έχεις διαβάσει, έχεις ψάξει, σ' έχει αγγίξει η Ιστορία στο πετσί σου και στην οικογένειά σου, ποιος θα μιλήσει;
Κάποιος έπρεπε να μιλήσει για τα Ματωμένα Χώματα και η πιο ειδική γι' αυτό είσαι εσύ!
Σ' ευχαριστώ Αγγελική μου που υπάρχεις, που με μαθαίνεις Ιστορία με τον μοναδικό δικό σου τρόπο!
Να είσαι γερή και να μας μιλάς στο μπλογκ για τις σκέψεις σου και να μην τις κοσκινίζεις... Έχουν κοσκινιστεί εδώ και χρόνια μέσα σου και φτάνει!
Καιρός να μας σπείρεις τις γνώσεις σου και τις σκέψεις σου!
Ευχαριστώ για την τιμή να με αναφέρεις στο ποστ σου, αυτό το τόσο σημαντικό! Ίσως θα πρέπει να το αφαιρέσεις για να μείνει καθαρό το θέμα σου. Εγώ αξίζω μια θέση ίσως στην καρδιά σου, αλλά όχι εκεί! Είμαι τόσο αγράμματη στην Ιστορία μας που ντρέπομαι πολύ γι' αυτό! Ίσως τα "Ματωμένα Χρώματα" να έπρεπε να μοιραστούν και στους γονείς, εδώ και χρόνια!
Ντρέπομαι που πήγα 47 χρονών και τώρα θα πάρω να διαβάσω αυτό το βιβλίο, σαν μαθήτρια του Δημοτικού.
Δεν πειράζει! Ποτέ δεν είναι αργά!
Εγώ θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω εσένα, που βρέθηκες στον δρόμο μου και μ' έκανες να ταρακουνηθώ λίγο, γιατί κοιμόμουνα... και δυστυχώς, δεν είμαι η μόνη!
Με συγκίνησες πολύ φιλενάδα μου!
Που να κρυφτώ, γιατί ντρέπομαι;

Antoine είπε...

Οι Έλληνες δυστυχώς δε διαβάζουν βιβλία. Γι' αυτό άλλωστε οι περισσότεροι είναι ακαλλιέργητοι. Από το blog σου κάνεις μία προσπάθεια οι άνθρωποι να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους με το βιβλίο. Σου αξίζουν συγχαρητήρια.

Μόνο να μου επιτρέψεις μία παρατήρηση. "Η Διδώ" στη γενική "της Διδούς" δεν κάνει;

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Ευχαριστώ, Σταυρούλα, αλλά είμαι πολύ απαισιόδοξη. Δεν βλέπεις τι εθνικισμός έχει ξεσπάσει; Και μάλιστα από όλους τους πολιτικούς χώρους, δυστυχώς.
Ανάσα- Κυκλάμινο, να είσαι σίγουρη ότι θα σε συγκινήσει. Την εννοώ, πάντως, την αφιέρωση.
Αntoine, το δικό σου μπλογκ προσφέρει πολλά περισσότερα.
Είναι και η Διδώ της Διδούς (αρχαΐζουσα και καθαρεύουσα) και η Διδώ της Διδώς (δημοτική). Θεωρώ, απλώς, εξεζητημένο το πρώτο- είναι πάντως σωστό.

Ανώνυμος είπε...

Ένα συγκλονιστικό βιβλίο, μια προσωπική μαρτυρία της συγγραφέως από την οποία έχουμε πολλά να διδαχθούμε. Μακάρι βιβλία σαν και αυτό να έρθουν κοντά στον κόσμο.

Ariel είπε...

Μου άρεσε το ποστ σου.
Τα "Ματωμένα Χώματα" μ' είχαν συγκινήσει όταν τα διάβασα. Το δικό μας "Πόλεμος και Ειρήνη". Μια πραγματική αναμέτρηση με τις ανθρώπινες αξίες.

Pan είπε...

Δεν θεωρώ σωστό να χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο βιβλίο για να καλύπτονται τα όσα εγκληματικά εκτέλεσε η κα. Ρεπούση.

Αντίθετα, θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αυτόνομα, προς ενίσχυση της Ιστορίας.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Pan, δεν έχω διαβάσει το βιβλίο της Ιστορίας και δεν μπορώ να τοποθετηθώ. Αλλωστε, δεν είμαι ούτε ιστορικός, ούτε εκπαιδευτικός. Το μόνο που μπορώ ωστόσο να σου πω με βεβαιότητα είναι πως δεν θεωρώ τίποτα από όσα «εκτέλεσε» (εκτέλεσε; τι θέλεις να πεις;) η κ. Ρεπούση.
Αντιθέτως, εγκληματικό θεωρώ το γεγονός ότι ενώ συμβαίνουν τόσα και τόσα στην Παιδεία και στα σχολεία μας εμείς δεν αντιδρούμεούτε στο ένα χιλιοστό από όσο αντιδράσαμε για αυτό το βιβλίο.Σου υπενθυμίζω πρόχειρα τον βιασμό της Αμαρύνθου, τα πορνό βίντεο και τα βίντεο με τους ξυλοδαρμούς, για να μη μιλήσω για το βασικότερο, ότι δηλαδή τα παιδιά βγαίνουν και από την τριτοβάθμια εκπαίδευση ΠΑΝΤΕΛΩΣ αγράμματα.

Pan είπε...

Εκτέλεσε, όπως για παράδειγμα ο "συνωστισμός" στο Και της Σμύρνης.

Ακριβώς στο πλαίσιο που σκιαγραφείς τοποθετώ και το βιβλίο της Ιστορίας.

αθεόφοβος είπε...

Τα σημαντικά βιβλία παραμένουν αγέραστα όσα χρόνια και να περάσουν.
Σε αυτά είναι και τα Ματωμένα Χρόνια που τόσο ωραία υπενθυμίζεις.

Antoine είπε...

Λοιπόν, Εαρινή μου Συμφωνία. Σε ειδοποιώ για ένα νέο ποστ που ετοίμασα με θέμα τη Σαπφώ. Έχω την εντύπωση ότι θα το βρεις αρκετά... κουλτουριάρικο!

Καλά να περνάς!

Mh Xeirotera είπε...

"Kirkh einai o polemos" (kapos etsi to leei an thimame kala, hksera to apospasma ap' ekso, opos ke thn kataklida tu vivliu).

Na eise kala Earinh :)

Ελπίδα είπε...

Εαρινάκι μου, τι να σου πω!
Είχα αρχίσει το βιβλίο στο χωριό πριν λίγες μέρες, αλλά χθες και σήμερα στρώθηκα και το διάβασα όλο και είμαι συγκλονισμένη!
Ποιο απλό τρόπο, λες; Κέντημα ψυχής ήταν αυτό το αριστούργημα! Λες και το έζησε η ίδια! Τι στόφα, λες; Αυτή είναι η ίδια στόφα!
Κορίτσι μου σ' ευχαριστώ που ήσουν η αφορμή να διαβάσω πιο γρήγορα αυτό το βιβλίο, γιατί θα το διάβαζα, έτσι κι αλλιώς! Με τόσο σούσουρο...
Πολύ σκληρό βιβλίο εαρινάκι μου! Πολλές αλήθειες, πολλές εικόνες φριχτές, η γραφή της άλλο πράγμα, λες κι έβλεπα ταινία, αλλά.... ΑΛΛΑ!
Φοβάμαι πως είναι πολύ σκληρό για τρυφερά παιδάκια του δημοτικού. Ίσως πρέπει από Γυμνάσιο και μετά. Απ' την άλλη πάλι, προέκυψε! Κι απ' την άλλη άλλη πάλι, οι υπεύθυνοι και οι ψυχολόγοι ξέρουν καλύτερα!
Εγώ τι να πω; Σαν τα παιδιά κι εγώ, τώρα μαθαίνω λεπτομέρειες!
Ο λόγος σ' εσάς, τους μεγάλους, τους μορφωμένους, να μας μάθετε!
Φιλιά πολλά πολλά και καλό 15Αύγουστο!

Talisker είπε...

Nai οκ!
Πολυ καλη κινηση να μοιραστει το βιβλιο το οποιο και μενα με εχει σημαδεψει και λογω αιματος και λογω γλαφυρης απεικονισης της αληθειας...
αλλα ειναι τοσο υποκριτικη η κινηση του Υπουργειου..που με κανει να αγανακτω.
Ανοιξτε τα ανθολογια και τα βιβλια της γλωσσας και πειτε μου που ειναι η Σωτηριου, η Ιορδανιδου, ο Λουντεμης και τοσοι αλλοι που γραφουν σε απταιστα ελληνικα ζ ω ν τ α ν α, και ειναι γεματοι μνημες και θυμισες μιας πατριδας που ενω εχει τοσο πλουσιο λογοτεχνικο υλικο μεγαλωνει τα παιδια της με τα πιο αχαρα βιβλια που σε κανουν να αποστρεφεσαι τη γραφη και να νομιζεις οτι ποιηση ειναι κατι κακιστα μεταφρασμενα ποιηματακια ...η καποια κατα παραγκελια και επι χρημασι τετραστιχα τυχαιως ευνοουμενων "φιλολογων" της εκαστοτε κυβερνησης!

Το οτι καποιοι επαναστατησαν γι αυτο το εκτρωματικο θεμα
σημαινει οτι οι γονεις μας δεν μας αφησαν να ξεχασουμε ...κι αυτο που δεν εκανε το σχολειο υπαρχει ακομα εμφυτο μεσα μας .

ΤΩρα οκ.....
εχω ενα ραφι αδειο στη βιβλιοθηκη μου να βαλω ενα ακομα αντιτυπο ...
σιγουρα φτηνιαρικο και κουραστικο στην αναγνωση

αλλα λεω τωρα εγω......
γιατι να μοιραστει ετσι για λογους εντυπωσιασμου στα βιαστικα και σπασμωδικα....

και να μην υπαρχει περισσοτερο μεσα στην υλη των βιβλιων...

Αλλα που να βρεθει χωρος!!!!
Εχει τοσα σκουπιδια εκει μεσα!

Συγνωμη για την καταχρηση της φιλοξενιας αλλα το θεμα με θυμωνει πολυ .
Κατα τα αλλα συμφωνω μεχρι τελειας με ποστ σας!

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Αθεόφοβε, έτσι ακριβώς.
Μη χειρότερα, Κίρκη δεν θα πεί τίποτα. Πολύ εύστοχο όπως το έγραψε και πολύ καλά το παρατηρείς.
Ανάσα, μονάχα τα Πόκεμον και τον Γιούγκι- Ο να δεις, πόσο ξύλο πέφτει ανά δευτερόλεπτο, φοβάμαι ότι θα αλλάξεις γνώμη. Για να μη σου πω για βιντεοπαιχνίδια, που τα παίζουν τα 12χρονα και όσο πιο πολλούς σκοτώσεις τόσο πιο πολλά κερδίζεις.
Talısker, θα συμφωνήσω μαζί σου μέχρι τελευταίας κεραίας. Αυτό είναι και ο φόβος μου για τα Ματωμένα Χώματα. Οτι θα μετατραπεί σε σχολική ύλη, άρα κάτι το άχαρο και δεν θα το διαβάζει κανείς.

Talisker είπε...

Να εισαι σιγουρη Αγγελικη.
Οπως καθε τι βοηθητικο
που θεωρειται απο τους περισσοτερους μαθητες επιπλεον βαρος..
Και το ακομα πιο σιγουρο ειναι πως...αλλη χρονια δεν θα υπαρξει.
Αντι καθε μα καθε χρονο, ξανα και ξανα να υπαρχουν στη σχολικη υλη κοματια του ,
στις πηγες και στα κειμενα ..
οχι ενα αποσπασμα για καλολογικα σχόλια και γραμματικη αναλυση
αλλα ολοκληρα κεφαλαια(ενα τη χρονια) ..
εμεις κοιταμε κι αυτα που ξεραμε να τα διαφυλαξουμε πια ....
χωρις να μας τα παραμορφωσουν.

Δεν μπορω να καταλαβω
τι παραπανω μπορει να κερδισει ενα παιδι διαβαζοντας για τον "τυφλοποντικα κυριο Ταλπα" ...
που δεν θα κερδιζε απο ενα αποσπασμα αστειο του Ταρνανα και της Ελεγκακι.....

και δεν μπορουν ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ να καταλαβουν τι ειναι για ενα παιδι...
ενα κειμενακι με ηχους και αρωματα της Πολης...
και για εναν εφηβο...
το πως κατακρεουργηθηκε η Πολη αυτη...

προτιμουν τις περιπετειες του Ερνεστο.

ας σταματησω...
Σε ευχαριστω Αγγελικη.

Talisker είπε...

ΥΓ
Ο Ταρνανας και το Ελεγκακι
ηταν στη Λωξαντρα αλλα με το παραδειγμα θελω να πω πως υπαρχει υλη..πολυ υλη σχετικη και πολυ πολυ χρησιμη ..για να προλάβω οσους πουν οτι ισως τα Ματωμενα Χωματα ειναι αγριο για τις "τρυφερες παιδικες καρδιες".
(Τις ιδιες που ολη μερα βλεπουν την Ζινα και τον Ηρακλη και οτι περισσευει συνηθως απο τα καναλια της Ευρωπης)

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Και πάλι συμφωνούμε απολύτως, Talisker. Φαίνεται να ξέρεις πολλά για την εκπαίδευση και τη διαδικασία της. Θα ήταν πολύτιμο να μας κατέθετες κι άλλα.
Καλημέρα.

ange-ta είπε...

"δεν έχω διαβάσει το βιβλίο της Ιστορίας και δεν μπορώ να τοποθετηθώ":
Συμφωνία μου να το διαβάσεις.
Σε παρακαλώ. Να το διαβάσεις και να το κουβεντιάσουμε,
Τα ματωμένα χώματα, δεν τα έχω διαβάσει.
Θα τα διαβάσω.
Το βιβλίο θα το βρείς στο Αντίβαρο.
Γράφεις:
"εθνοκάθαρση που (δυστυχώς για όλους) επιτεύχθηκε στις δύο χώρες"
Δηλαδή βρε συμφωνία μου, Τι εθνοκάθαρση κάναμε εμείς???
Εμείς απελευθερωνόμαστε χύνοντας ποτάμια αίματος και σε πείσμα των μεγάλων δυνάμεων, που δεν ήθελαν την Ελλάδα ελεύθερη και ανεξάρτητη, τώρα να λέμε και εθνοκάθαρση, λίγο βαρύ το ακούω.
Το πρόβλημα της ελληνικής επανάστασης είναι, ότι ο λαός ήθελε λευτεριά και οι κοτζαμπάσιδες θέλανε να την καπελώσουν. Οπως οι κάθε λογής δοσίλογοι πράξανε με την εθνική αντίσταση. Εσύ σα μαρξίστρια, τα καταλαβαίνεις καλλίτερα.
Μη συγκρίνεις λοιπόν τους επαναστάτες με τις συμμορίες των νεότουρκων του Κεμάλ.
Να διαβάσεις το βιβλίο του Λαμπαρδή " Οι φύλακες της Ανατολίας"
Θα καταλάβεις και το ρόλο του Βενιζέλου και των μπολσεβίκων και του Κεμάλ.

Τελικά η Ρεπούση τη ζημιά στην εθνική μας ταυτότητα την κατάφερε. Είτε περάσει το βιβλίο είτε όχι. Η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Αγαπημένη Ange-ta θα το διαβάσω και θα σου πω. Συμφωνώ μαζί σου σε όλα, εκτός από την εθνοκάθαρση. Διότι κι εμείς κάναμε, μετά το 1922. Στα έτη 1923 και 24 στείλαμε στην Τουρκία όσους μουσουλμάνους υπήρχαν στα εδάφη μας με εξαίρεση τη Θράκη. Το βαφτίσαμε ανταλλαγή πληθυσμών. Πρέπει να έχεις ακούσει ιστορίες ανθρώπων, όπως οι τουρκοκρητικοί, που έφυγαν με το ζόρι.
Ναι, δεν έγινε σφαγή στην Ελλάδα. Ομως, υποχρεώθηκαν περίπου 400.000 άνθρωποι να φύγουν, ώστε να έχουμε αμιγείς πληθυσμούς.
Το βιβλίο του Λαμπαρδή το έχω διαβάσει και μου άρεσε πολύ. Συνιστώ, πάντως, ανεπιφύλακτα το βιβλίο του Σερ Μάικλ Λιουέλιν Σμιθ «Τό όραμα της Ιωνίας» όπου μέσα από χιλιάδες ντοκουμέντα και με μια εξαιρετική σύνθεση από τον συγγραφέα, φαίνεται ο δικός μας τυχοδιωκτισμός, πώς μας πούλησαν οί σύμμαχοι και πώς έγιναν τα εγκλήματα των Τούρκων κατά την Μικρασιατική καταστροφή.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Πιστεύω, δε, ότι έχουμε μεγαλοποιήσει ασύληπτα την υπόθεση Ρεπούση. Ξεχνώντας μεγάλα, τραγίκά προβλήματα της παιδείας, κακά βιβλία, κακούς δασκάλους, κάκιστους θεσμούς, ανυπαρξία οράματος και κονδυλίων, έχουμε επικεντρώσει στο βιβλίο της ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού. Σιγά τα λάχανα! Ενα βιβλίο είναι. Τα παιδιά θια ξαναδιδαχτούν την ίδια περίοδο κατά την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Επομένως;
Επομένως,ο εθνικισμός που έχει σκεπάσει τα πάντα ευθύνεται για το ότι έχουμε ξεπεράσει κάθε όριο για ΕΝΑ, επαναλαμβάνω, ΕΝΑ βιβλίο. Κραυγές, οιμωγές, η σπάθα του έθνους που την κραδαίνουν όλοι, τα εθνικά συμφέροντα... Για ένα βιβλίο όλα αυτά ρε παιδιά; Αλλά ποιος μπορεί να δει τη γελοιότητα;
Από την άλλη, ούτε τους συγγραφείς αθωώνω, αν ισχύουν οι δημοσιογραφικές μου πληροφορίες που θέλουν το υπουργείο Εξωτερικών να έχει ζητήσει από το υπουργείο Παιδείας ένα τέτοιο ακριβώς βιβλίο ώστε να προωθηθεί η ελληνοτουρκική φιλία. Αλλοιώς προωθούνται οι φιλίες των λαών. Κυρίως, με τα έργα της ειρήνης. Αυτά.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Αλλωστε, το 1821, στον μεγάλο εθνικοαπελευθρωτικό αγώνα που κάναμε, ο όρος εθνοκάθαρση δεν υπήρχε καν, αν δεν απατώμαι. Προφανώς, πάντως, δεν εννοώ σε καμία περίπτωση αυτόν.

Talisker είπε...

Πιστεύω, δε, ότι έχουμε μεγαλοποιήσει ασύληπτα την υπόθεση Ρεπούση. Ξεχνώντας μεγάλα, τραγίκά προβλήματα της παιδείας, κακά βιβλία, κακούς δασκάλους, κάκιστους θεσμούς, ανυπαρξία οράματος και κονδυλίων, έχουμε επικεντρώσει στο βιβλίο της ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού. Σιγά τα λάχανα! Ενα βιβλίο είναι. Τα παιδιά θια ξαναδιδαχτούν την ίδια περίοδο κατά την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση.

Νο νο...
δεν πρεπει να σκεφτομαστε ετσι...
Ειναι σαν να λεμε "εχει καρκινο; ε οκ ας βγαλει και ικτερο.."
Επρεπε να μεγαλοποιηθει το θεμα ...
γιατι αν περνουσε αυτο..θα μας ταιζαν κι αλλο λιγα χρονια μετα.
Και επρεπε καποιος -οι, να τριψουν στην υπεροπτικη μουρη της κας Ρεπουση το πονημα της...και καποιοι αλλοι να εξοστρακισουν την βαλσαμωμενη μουμια με τις αμπιγιε τσαντες στο πυρ το εξωτερον.
Ναι καλες οι στρατηγικες αυτες αλλα στην Αμερικη...δεν ειμαι εθνικιστρια...δεν ειμαι ουτε μαρξιστρια ..Ελληνιδα ειμαι και δεν θελω να μου λενε "συνωστισμο" τον αλλαλαγμο κατα τον οποιο η γιαγια μου 10 χρονων παιδακι εσωσε την αδερφη της σχεδον νεογεννητη και περασε στη Θρακη εχοντας την αγκαλια ...αφηνοντας για παντα τους γονεις της!

Ας λοιπον -σ΄αυτη την κακιστη εκπαιδευση της ταριφας -υπαρχει και μια υγιης κραυγη ενωμενη απο ολων των ειδων τις καταβολες .

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Talisker κι εμένα η γιαγιά μου βγήκε από τη φλεγόμεη Σμύρνη με άλλα τρία ανήλικα αδέρφια και χωρίς τους γονείς, που ήταν νεκροί. Και έχω ακούσει και δεκάδες άλλες τραγικές προσωπικές ιστορίες. Ομως, ειλικρινά, δεν κατανοώ το μένος εναντίον συγκεκριμένων σελίδων του βιβλίου, ενώ όλο το βιβλίο είναι αντιπαιδαγωγικό. Κανείς δεν το λέει αυτό. Ολοι ασχολούνται με τον συνωστισμό, που κι εμένα με ενοχλεί, αλλά από εκεί μέχρι του να στέλνουμε βιβλία και ανθρώπους στην πυρά, υπάρχει μια άβυσος. Για να διαβάσουμε, λοιπόν, όλα τα βιβλία και εγχειρίδια ιστορίας και να δούμε τι λένε, επί παραδείγματι, για τον εμφύλιο; Τι λένε για τη συνθήκη των Σεβρών, για τη Συνθήκη της Λωζάνης, για τόσα άλλα σοβαρά πράγματα. Αλλά εμείς, αναλωνόμαστε στον «συνωστισμό», όπως θέλουν, και το επαναλαμβάνω, οι εθνικιστές. Ε, όχι!

Talisker είπε...

Νομιζω οτι κανενα βιβλιο δεν μπορει να ειναι αντικειμενικο, ακομα κι αυτο για το οποιο εμεις μιλαμε της Σωτηριου ειναι η δικη μας πλευρα...προφανως οι Τουρκοι θα εχουν χιλιαδες ενστασεις
Τα επιστημονικα συγγραματα ομως οφειλουν να ειναι..και ναι αυτο....απεχει ..ως δειγμα της προχειροτητας που επικρατει .
Για να δουμε τωρα το καινουριο.
Για τον λογο που καταλαβες μιλαω ετσι..μου ειναι στενο κουστουμι πως το ..λενε ...τους εθνικιστες δεν ξερω, δεν εχω παρακολουθησει ειλικρινα αντιδρασεις ...εχω ομως καποια πολυ καλα λινκς απο αρθρα συναδελφων στο γραφειο δυστυχως και οχι εδω... που αναλυουν σαραντα περιπου σημεια για τα οποια κρινεται ακαταλληλο απο την ιδια την εκπαιδευτικη κοινοτητα.
Αν μη τι αλλο αυτο ειναι το μεγαλυτερο δειγμα...της τραγικης καταστασης της παιδειας στην χωρα μας!

Καλημερα καλο Σ.Κ.

Εαρινή Συμφωνία είπε...

Talisker, θα με ενδιέφεραν μερικά από τα δημοσιεύματα. Μπορείς να στείλεις τίποτα με e-mail;
Από την άλλη, πράγματι η τουρκική πλευρά έχει τις δικές της θέσεις, όμως δεν εννοώ καθόλου αυτό. Αναφέρομαι, π.Χ. στα κρυφά σχολειά, που, όπως διαβεβαιώνουν όλοι οι επιστήμονες (ανάμεσά τους και φίλοι αρχαιολόγοι που έχουν κάνει έρευνες επισταμένως) ουδέποτε υπήρξαν.
Καλό Σαββατοκύριακο. Και δροσερό!

ange-ta είπε...

καλημέρα καλή μου,

Δεν ξέρω για ποιά ανταλλαγή πληθυσμών μιλάς. Για αυτή που συμφωνήθηκε μετά τη μικρασιατική καταστροφή;
Μα ο Κεμάλ, μας την επέβαλε στην Λωζάνη, αφού με την πλήρη υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων, βούτηξε και την Ιμβρο και Τένεδο.
Αυτό ήταν το τέλος της καταστροφής, της μεγαλίτερης μετά την άλωση.
Μια καταστροφής που πληρώσαμε με ποτάμια αίματος. Ενα παιγνίδι που παίξανε στις πλάτες μας οι μεγάλες δυνάμεις, με πρώτη και καλίτερη την Αγγλία!!
Θέλανε μία δυνατή και βάρβαρη Τουρκία, για να κτίσουν το τοίχο ανάμεσα στην Ευρώπη και στη επαναστατημένη Ρωσία.
Αλλά μήπως σήμερα, γιατί υποστηρίζουν τη Τουρκία, οι φίλοι και σύμμαχοι Αμερικάνοι;;
Για έναν άλλο τοίχο, ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Να μη γίνει η Ευρώπη ποτέ μεγάλη δύναμη, αλλά να εχει μία αντιδημοκρατική και πολεμόχαρη Τουρκία μέσα στα πόδια της.

Οι συρράξεις είναι πάντα οδυνηρές, και κάποια ανθρώπινα κατακάθια εκμεταλεύονται καταστάσεις. Αλλά σε κάθε σύρραξη, υπάρχει η μεριά του δίκαιου και του σωστού και η άλλη, η επιθετική.
Αυτό πρέπει κανείς να ξεχωρίζει, κάθε φορά και όχι μεμονωμένες καταστάσεις βάρβαρης και απάνθρωπης συμπεριφοράς από κάποα ομάδα ληστών.
Οπως υπήρξαν και άγιοι Γερμανοί, έτσι υπήρξαν και καθήκια στην αντίσταση, όλων των χωρών. Ομως δεν παύει το άδικο να είναι με τη μεριά των ναζί.
Και αυτό εμείς οι Ελληνες το πληρώσαμε πολύ βαριά. Σε καμία άλλη χώρα δεν αμαυρώθηκε η εθνική τους αντίσταση όσο σε μας.

Ελπίδα είπε...

Δεν έχεις άδικο εαρινάκι μου για τα σημερινά παιδικά παιχνίδια. Είναι μεγάλα τα παιδιά μου και είμαι ακόμα αλλού. Άλλαξαν τα πράγματα.
Φιλάκια κορίτσι μου!
Να περνάς καλά!

hasapi grammata είπε...

Άμεση και ουσιαστική!!!
καθαρή ματιά και γλώσσα με οξύ και αγάπη!
Ευχάριστη έκπληξη από το πουθενά στο αέναο πάντα!!!
συνέχισε έτσι!!!

Talisker είπε...

Fysika kai tha to kanw..sygnwmh alla hmoun sigoyrh pws eixa apanthsei!!

Ανώνυμος είπε...

ρε αφήστε και κανένα περιληπτικο σχόλιο σχετικα με το βιβλίο ματωμένα χώματα που έχω να κάνω εργασία

Ανώνυμος είπε...

Δεν το έχω διαβάσει το βιβλίο, σκέφτομαι όμως να το αγοράσω.Έχω ακούσει ότι είναι πολύ καλό:μάς το πρότεινε ανεπιφύλακτα η καθηγήτρια σήμερα.Μου αρέσει και ιδιαίτερα το διάβασμα βιβλίων(εξωσχολικών μόνο, του σχολείου είναι σκέτη φρίκη-?-)οπότε...

Ανώνυμος είπε...

Άντε ρε μάγκες! Δεν υπάρχει κανείς που να συμφωνεί ότι τα σχολεία είναι σκέτη φρίκη; Και "excusez- moi" που δημοσίευσα 2 δορές το σχόλιο πιο πάνω.

Ανώνυμος είπε...

Τελείωσα την ανάγνωση του μόλις πριν 4-5 μέρες. Είμαι 24 ετών και ντρέπομαι που, παρόλο που έχω προσφυγική καταγωγή από τη μητέρα μου (παππούς από την Πέργαμο, γιαγιά από την Καλλίπολη), δεν είχα διαβάσει τόσα χρόνια αυτό το βιβλίο. Τι να πει κανείς για την απλότητα και παράλληλα την τρομερή συγγραφική δύναμη της Σωτηρίου; Ίσως ένα βιβλίο που με έκανε να κλάψω γοερά, όχι μόνο για τις τότε τουρκικές φρικαλεότητες (χωρίς να παραβλέπω τις δικές μας) αλλά και για την όλη πορεία του εξω-ελλαδικού Ελληνισμού έκτοτε (π.χ. Έλληνες της Πόλης).
Εδώ και τρεις μέρες ψάχνω ακατάπαυστα άρθρα και βιβλία από την εποχή του Διχασμού μέχρι και το τραγικό 1922. Και στο παρελθόν η εποχή αυτή με συγκινούσε απίστευτα. Τείνω να συμφωνήσω, αν και δε ξέρω αν κάνω καλά, με τη ρήση του Λόυντ Τζωρτζ ότι ο Τούρκος δεν αλλάζει. Ντροπή νιώθω για τους ηγέτες μας, που έστω και τη στιγμή της καταστροφής μας στέρησαν την Κων/πολη και παρέδωσαν αμαχητί όλη την Ανατολική Θράκη. Δεν είμαι εθνικιστής, κάθε άλλο, απλά ίσως λίγο υπερφύαλος οραματιστής. Δε ξέρω αν υπάρχει όντως ουσία στο να ζει ακόμη η Μεγάλη Ιδέα, απλά μέσα μου νιώθω όντως την Ελλάδα ακρωτηριασμένη. Ακρωτηρισμένη, προδομένη και μικρή.
Δίδαγμα για τα νέα παιδιά, μήνυμα ειρήνης, πόνος ψυχής, δίδαγμα για να απεμπλακεί επιτέλους η μικρή μας χώρα από τις σφαίρες επιρροής που μας διέλυσαν...

Paraskevi Lamprini M. είπε...

μια που η ανάσα.. έγινε αφορμή να δω την ανάρτηση..πραγματικά... τόχω διαβάσει παληά αυτό το βιβλίο... μου έχει αφήσει την αίσθηση ότι ήταν πολύ καλό!!
... νασαι καλά Εαρινή Συμφωνία..